Bruynzeelwoningen
Over Bruynzeelwoningen
Wat zijn Bruynzeelwoningen? Bruynzeelwoningen zijn houten woningen die door Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij N.V. (Bruynzeel) ontwikkeld werden gedurende een periode tussen 1950 tot 1990. Het toegepaste hout kwam uit Suriname en het gebruikte plaatmateriaal werd in de fabriek van Bruynzeel in Suriname geproduceerd. De woningen werden gebouwd aan de hand van bouwpakketten, opgebouwd uit op maat ‘gesneden’ houtmaterialen, die op de bouwplaats in elkaar gespijkerd werden. Kopers konden het bouwpakket ophalen bij Bruynzeel en aan de hand van een handleiding, snel en goedkoop, zelf een woning bouwen. Deze precut-Bruynzeelwoningen zijn het meest gebouwd in Suriname. Het zijn dan ook deze woningen, die in Suriname aangeduid worden als de ‘Bruynzeelwoningen’. In 1990 kwam er een einde aan de ontwikkeling van Bruynzeelwoningen en uiteindelijk werd de verkoop gestaakt.
Over ons
Het idee, om de geschiedenis van Bruynzeelwoningen te onderzoeken, is afkomstig van promotor Dirk Laporte, docent Erfgoedstudies in Antwerpen en van co-promotor Stephen Fokké, directeur van de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname. Historica Karolien Janssens heeft het onderzoek op zich genomen en vastgelegd in de thesis 'De geschiedenis en typologie van de Bruynzeelwoningen in Suriname, geschreven in het academiejaar 2015–2016. Van Jaap Schaper, voorzitter Stichting Stadsherstel Hoorn is het idee afkomstig om een boek over de Bruynzeelwoningen te publiceren. Marte Wierenga, deskundige volkshuisvesting in Nederland en Suriname werd betrokken bij het initiatief. Door haar is de masterthesis herschreven tot een toegankelijk boek over Bruynzeelwoningen in Suriname. Het boek is vormgegeven door Bert Schaper en uitgegeven door Stichting LM Publishers, onafhankelijke uitgever van wereldwijde kunst & cultuur en landeninformatie.
Over deze website
Tijdens het onderzoek en het schrijven van het boek, is veel materiaal verzameld wat van belang is om vast te leggen maar niet in de thesis of in het boek gepubliceerd kan worden. Al deze beelden, foto's, rapporten, krantenartikelen, verkoopmateriaal, bouwkundige tekeningen etc. zijn gerubriceerd en opgeslagen op deze website onder Woningen, Publicaties en Bruynzeel. Het materiaal kan vrij gebruikt worden als studiemateriaal, uit interesse en voor andere niet-commerciële doeleinden. Heeft u zelf materiaal dat van belang is om bewaard te blijven neem dan contact op of schrijf in het Gastenboek.
Er was nog nooit een boek geschreven over de Bruynzeelwoningen die, met hun markante vormgeving, de wijken van Paramaribo domineren. Het boek 'Bruynzeelwoningen in Suriname' beschrijft de geschiedenis van Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij en de Bruynzeelwoningen. Het vertelt alles over woningtypes, kenmerken, constructie en ontwerp.
Maar, hieraan wordt het unieke verhaal van Kees Tempelaar, de grondlegger van de woningen, toegevoegd samen met herinneringen van andere werknemers, bewoners en omstanders. Zo is het boek een totaal document geworden, dat het complexe tijdsbeeld 1947 tot 2005 beschrijft van Suriname en Bruynzeel. De tropische foto's, van toen én nu, maken het beeld compleet.
Het boek is verkrijgbaar bij boekhandel VACO in Paramaribo
In Nederland kan je het boek bestellen bij LM-Publishers
De prijs is € 24,50, ingebonden full-color, 240 pagina's
Vanaf 1955 zijn 24 types Bruynzeelwoningen ontstaan, die op deze locaties te vinden zijn.
Voor de verkoop van de woningen zijn brochures en advertenties gevonden. Voor de bouw zijn er bestektekeningen en lijsten bekend.
Publicaties over economische en politieke gebeurtenissen. Rapporten en onderzoeken naar de economische haalbaarheid van Bruynzeel.
De Masterproef 'De geschiedenis en typologie van de Bruynzeelwoningen in Suriname. Een voorstel tot behoud en bescherming' door Karolien Janssens.
Historisch fotomateriaal vertelt de geschiedenis van Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij, van de bosbouw en de houtverwerkingsindustrie in Suriname.
Nieuws
U heeft de BOEKPRESENTATIE gemist?
Op 10 december 2019 werd een boekpresentatie van het boek 'Bruynzeelwoningen in Suriname'
gegeven in het Nationaal Archief Suriname. Na afloop van de presentatie werden exemplaren van het boek Bruynzeelwonigen in Suriname uitgereikt aan oud-medewerkers van Bruynzeel en aan het Nationaal Archief van Suriname.
Kijk hier naar een klein verslag van de avond, hier voor het persbericht en hier voor de presentatie
BOEKPRESENTATIE
Op 10 december 2019 zal een boekpresentatie van het boek 'Bruynzeelwoningen in Suriname'
gegeven worden in het Nationaal Archief Suriname. Aanvang 19.30 uur.
U kunt zich aanmelden op telefoonnummer 430035 van het NAS
U BENT VAN HARTE UITGENODIGD!
Er was nog nooit een boek geschreven over de Bruynzeelwoningen die, met hun markante vormgeving, de wijken van Paramaribo domineren. Het boek 'Bruynzeelwoningen in Suriname' beschrijft de geschiedenis van Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij en de Bruynzeelwoningen. Het vertelt alles over woningtypes, kenmerken, constructie en ontwerp.
Maar, hieraan wordt het unieke verhaal van Kees Tempelaar, de grondlegger van de woningen, toegevoegd samen met herinneringen van andere werknemers, bewoners en omstanders. Zo is het boek een totaal document geworden, dat het complexe tijdsbeeld 1947 tot 2005 beschrijft van Suriname en Bruynzeel. De tropische foto's, van toen én nu, maken het beeld compleet.
Het boek is verkrijgbaar bij boekhandel VACO in Paramaribo
In Nederland kan je het boek bestellen bij LM-Publishers
De prijs is € 24,50, ingebonden full-color, 240 pagina's
Persberichten
Op 24 november 2019 verscheen in Starnieuws een boekrecensie door Roy Khemradj:
'Weten de millennials in Suriname wel wat een Bruynzeelwoning is? Wie van de naoorlogse generatie is kan deze houten woningen zó aanwijzen, omdat ze opvallen door bijvoorbeeld verticale schroten onder de glazen shutters, een glazen schuifdeur tussen woonkamer en balkon en een houten trap.
De huizen van Bruynzeel herken je ook in de districten, omdat ze gebouwd zijn rond bestuurscentra en scholen om gedetacheerde ambtenaren en onderwijzers te huisvesten. In Paramaribo vind je deze woningen in diverse wijken, bijvoorbeeld in het Flamingopark en in Benipark. Het bedrijf bouwde ook laagstaande volkswoningen, bijvoorbeeld in Beekhuizen. Lees verder
Op 8 december 2018 verscheen in De Ware Tijd, dagblad in Suriname, een krantenartikel van Anne Huits over de aanstaande publicatie van het boek 'Bruynzeelwoningen in Suriname'.
Door het krantenartikel reageerden verschillende ex-werknemers met materiaal dat tot dan toe nog steeds niet ontdekt was. Zo werd oa het interessante McKinsey rapport ter beschikking gesteld waarin een economische analyse van de houtverwerkingsindustrie in Suriname en het functioneren van Bruynzeel.
Janetwoningen op Grenada
In september 1955 raasde Orkaan Janet, één van de krachtigste ooit van het Atlantische orkaanseizoen van 1955, over Grenada en andere eilanden in het Caribisch gebied en delen van Midden-Amerika. Janet liet een verwoestend spoor na. Behalve honderden doden was er sprake van een acuut huisvestingsprobleem, aangezien vele huizen als gevolg van de orkaan waren weggevaagd of ernstig beschadigd.
Omstreeks die tijd was Bruynzeel naarstig op zoek naar afzetgebieden in het Caribisch gebied voor ‘low-cost’ woningen. Orkaan Janet hielp Bruynzeel een handje in haar zoektocht. In 1956 sleepte het bedrijf een contract in de wacht voor de levering van 2.000 pre-fab houten woningen aan het een jaar daarvoor door orkaan Janet geteisterde Grenada.
Lees het artikel, geschreven door Stephen Fokké (SGES) hier verder
Waldemar Nods
‘In 1947 startte in Paramaribo de Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij met een zagerij, waar het hout gezaagd werd voor de bouw van de triplexfabriek. De Bruynzeelarend sloeg al snel zijn wieken uit en steeds hoger ging zijn vlucht. Elke werknemer wijst nu trots op dit complex van bedrijven, want Bruynzeel draagt werkelijk bij aan de welvaart in Suriname.’
Zo begint het promotieboekje Bruynzeel Suriname met foto's van Waldemar Nods, die begin jaren ’60 secretaris bij Bruynzeel was. Waldemar Nods staat ook wel bekend als Sonny Boy, uit het gelijknamige boek van Annejet van der Zijl.
Kees Tempelaar
'Maar daar gaat het niet om. Wat ik vertellen wou, is dat Woutje Bruynzeel een door een Zaanse architect ontworpen houten woninkje bij zich bleek te hebben, wat wij dan in Suriname als een soort volkswoning zouden gaan maken. Hij had er geheel uitgewerkte tekeningen van bij zich en legde die met groot enthousiasme aan me voor. Ik kon het bijzonder goed met hem vinden, maar heb er toch even voor nodig gehad om de moed bij elkaar te rapen om hem te vertellen, dat dat keetje nauwelijks beter was dan wat toen in Suriname gebruikelijk was. Ik schatte de verkoopkansen van dat nieuwe krot erg laag in, om het maar eens modern te zeggen. Hij slikte het wel, maar zei er bovenop, dat ik dan maar moest zorgen voor wat beters. Dat hoefde dan niet meer vóór mijn verlof, maar wel direct er na, zodat ik die volle vier maanden ter beschikking had om mijn gedachten over wat het dan wel moest worden netjes op een rijtje te zetten.
De memoires van Kees Tempelaar vertellen het ontstaan van het eerste type Bruynzeelwoning. Een kostelijk verhaal, opgenomen in het boek Bruynzeelwoningen in Suriname. Van zijn historisch beeldmateriaal is een fotoboek samengesteld.
